بررسی رابطه جو اخلاقی سازمان و تصمیم گیری اخلاقی حسابداران (مطالعه موردی حسابداران شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران و شرکتهای تابعه در تهران)

این تحقیق با هدف بررسی رابطه جو اخلاقی سازمان و تصمیم گیری اخلاقی حسابداران انجام شده است. جو اخلاقی شامل پنج مولفه جو خودخواهی، نوع دوستی، استقلال، قوانین و کدها و قواعد و رویه-ها می باشد. به دلیل ماهیت موضوع، این تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری مورد مطالعه، حسابداران شاغل در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و شرکت های تابعه در سطح شهر تهران (270 نفر) با تعداد نمونه 134 نفر می باشد که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه جو اخلاقی کالن و ویکتور (1993) و پرسشنامه تصمیم گیری اخلاقی کلر و همکاران (2007) استفاده شده است. در نهایت داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی (میانه، انحراف معیار و ... ) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون ویل کاکسون، آزمون من ویتنی، آزمون کروسکال والیس و آزمون کولموگروف اسمیرنف) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که فرضیه اصلی این تحقیق که به بررسی رابطه جو اخلاقی سازمان و تصمیم گیری اخلاقی حسابداران می پردازد مورد تأیید قرار نگرفته است. همچنین نتایج نشان می دهد که از میان پنج مولفه جو اخلاقی، سه مولفه جو ابزاری، جو نوع دوستی و جو قواعد و رویه ها با تصمیم گیری اخلاقی رابطه ندارد، اما در مقابل رابطه دو مولفه جو استقلال و جو قوانین وکدها با تصمیم گیری اخلاقی مورد تأیید قرار گرفته است. اخلاق در کسب و کار از سال های آغازین دهه 1990 جای گاه ویژه ای در ادبیات حوزه اخلاق پیدا کرده و جنبه های مختلف آن در حرفه های مختلف، از جمله حسابداری، مورد توجه صاحب نظران قرار گرفته است. امروزه، با افزایش قدرت رسانه ها، و نقش آن ها در نشر رسوایی های اخلاقی، اهمیت اصول اخلاقی و ضرورت پایبندی به آن دو چندان شده است. سازمان ها سعی می نمایند، حتی در ظاهر، به اصول اخلاقی وفادار بمانند و از مبانی آن عدول ننمایند. کارکنان سازمان ها، به عنوان رکن اصلی هر سازمان، نقش تعیین کننده ای در پایبندی به مبانی اخلاق دارند. افراد در سازمان ها، روزانه تحت تأثیر عوامل مختلف سازمانی و فردی تصمیم گیری می نمایند. از جمله عوامل سازمانی که بر تصمیمات کارکنان تأثیرگذار است جو اخلاقی حاکم بر سازمان می باشد. جو اخلاقی سازمان می تواند کارکنان را به اخذ تصمیمات اخلاقی رهنمون نموده و شناخت آنان را از اولویت های اخلاقی سازمان تقویت نماید.